Met een compromisloos statement opende Johan Derksen maandagavond de uitzending van Veronica inside. „Ik bied mijn excuses niet aan, ik trek het boetekleed niet aan, en ik ga niet door het stof”, zo zei de tv-persoonlijkheid. Toch erkende hij later dat hij een week geleden een ’verkeerde grap’ maakte.
Derksen vroeg tijdens de vorige uitzending, terwijl er een Zwarte Piet werd getoond, of het zeker was dat de controversiële rapper Akwasi niet in een pak zat. Nadat de pijnlijke grap twee dagen later in een verknipt fragment over het internet begon te zwerven, ontstond er een storm van een omvang die het programma niet eerder had meegemaakt.
Derksen vroeg tijdens de vorige uitzending, terwijl er een Zwarte Piet werd getoond, of het zeker was dat de controversiële rapper Akwasi niet in een pak zat. Nadat de pijnlijke grap twee dagen later in een verknipt fragment over het internet begon te zwerven, ontstond er een storm van een omvang die het programma niet eerder had meegemaakt.
Langs bij Johan
Eerst bleek een actie om adverteerders bij het programma weg te trekken, gehoor te vinden bij een aantal merken. Vervolgens bereikte de rel afgelopen vrijdag zijn climax toen de spelers van het Nederlands elftal besloten om ’Veronica offside’ in de ban te doen. Dat dit bij de hoofdrolspelers niet in de koude kleren is gaan zitten, blijkt wel uit het feit dat Wilfred Genee en René van der Gijp afgelopen weekend bij Johan Derksen thuis in Grolloo langs gingen.
Daarbij drukten Genee en Van der Gijp hun collega op het hart om voor de verandering eens naar de criticasters te luisteren. „Luisteren kan geen kwaad”, zo vatte Genee samen, die vertelde dat ze onder meer hebben geprobeerd om rapper Akwasi zelf naar de televisie-uitzending te halen. Hij weigerde. Ook Humberto Tan, Hedwiges Maduro en Ruud Gullit voelden er niets voor om Derksen live in de studio te vertellen waar de pijn voor hen zat. „Je moet je eigen brandje blussen”, zou Gullit hebben gezegd.
Humberto Tan
Humberto Tan bevestigt aan De Telegraaf dat hij een goed gesprek met Genee heeft gehad, ook al zijn de twee ’geen beste vrienden’. „Ik ga alleen toch niet aan Johan uitleggen waarom racisme erg is? Ik heb tegen Wilfred gezegd: ’Jij weet zelf hoe het is. Ik hoop niet dat jouw kinderen ooit thuis komen met vreselijke verhalen’”, vertelt hij, doelend op de Perzische komaf van Genees vrouw.
Genee was tijdens de uitzending zichtbaar zenuwachtiger dan gebruikelijk. Hij opende het gesprek met uitleg voor de mensen die Veronica inside voor het eerst keken. Daarbij omschreef hij zichzelf gekscherend als ’een pedante, irritante presentator met geverfd haar die zijn gasten zoveel mogelijk tot vileine uitspraken probeert te verleiden’.
‘Wat was je intentie?’
Dat laatste liet hij maandagavond grotendeels achterwege. Ex-voetballer Dries Boussatta en advocate Natascha Harlequin, die wel ingingen op de uitnodiging, kregen de ruimte om Derksen stevig aan te pakken. „Ik ben advocaat en ik spreek altijd met mensen 1-op-1. Ik vraag me dan af: wat was je intentie?”, vroeg Harlequin, waarop Derksen zijn ergernis over rapper Akwasi herhaalde en een tik wilde uitdelen. Waarop Harlequin concludeerde: „Dat tikje terug werd een vuistslag op zijn huidskleur.”
„En het is niet eenmalig”, voegde Boussatta daaraan toe. „Over Sylvana Simons zei je ’trots als een aapje’, terwijl je ook wel weet dat het een pauw is. Dan haal je er toch weer de huidskleur bij.” Die kritiek vond Derksen ’flauw’. „Ik heb twee uitdrukkingen door elkaar gehaald, ’zo trots als een pauw’ en ’apetrots’. Dat heb ik al eerder gezegd maar dat is je blijkbaar ontgaan.”
’Maak Zwarte Piet maar groen’
De discussie die volgde over voetballers met een migratie-achtergrond, bracht de deelnemers niet dichter bij elkaar. Toch konden de criticasters van Derksen een succesje noteren: hij blijkt namelijk om in de zwartepietendiscussie. Derksen: „Ik ben net Rutte, ik heb het ook gehad met de discussie. Als die Zwarte Piet zo pijn doet, maak hem dan maar groen.”
„Ik heb niet het idee dat je een racist bent”, zei Harlequin tegen Derksen. „Maar kan jij het opbrengen om empathie te hebben? Ik maak mij zorgen over dit land. Kan jij de empathie opbrengen om te begrijpen wat sommige mensen voelen bij zo’n opmerking? Sport moet verbroederen: help mee aan die verbroedering.”
Vuistslag
Derksen beklemtoonde „het idee te hebben dat ik mij heel fatsoenlijk gedraag. Het voelt voor mij niet alsof ik zwarte mensen gekwetst heb.” Presentator Wilfred Genee wierp echter tegen dat veel mensen van kleur dat wel zo hebben ervaren. Dries Boussatta viel hem bij: „We gaan dit probleem van racisme niet oplossen. Maar de eerste stap is het erkennen dat het probleem er is. In plaats van elke keer roepen: wat kruipt dat Marokkaantje of die Surinamer weer in de slachtofferrol. Erken de feiten.”
Derksen stelde zijn opmerkingen over Akwasi vooral te hebben gemaakt omdat de analist zich ergerde aan het gedrag van de rapper op de Dam. Akwasi stelde dat hij Zwarte Piet zou schoppen als hij hem zag in november. „Als je een tikje wilde uitdelen, waarom gaf je dan meteen een vuistslag op zijn huidskleur?” vroeg Harlequin. Volgens Derksen had hij dezelfde grap gemaakt als Akwasi een witte huidskleur had gehad.
